Ouderenmis(be)handeling blijft nog te veel onder de radar
Slechts 1 op de 2 ouderen durft erover te spreken
Heel wat ouderen krijgen te maken met één of andere vorm van misbehandeling, zoals onder druk gezet worden of geen zeggenschap meer hebben over de eigen financiën. Soms gaat het nog verder en wordt er effectief geweld gebruikt tegen de oudere: bedreigingen, vernederingen, slaan... In België krijgt 1 op 3 van de ouderen hiermee te maken en hoewel het vaak voorkomt, is ouderenmis(be)handeling helemaal niet gekend. Dat komt omdat er nog veel te weinig over gesproken wordt: niet alleen door ouderen zelf, maar evengoed door de omgeving. Tenslotte gaat het om geweld door personen die de oudere zeer goed kent én vertrouwt: hun partner,(klein)kinderen, of soms zelfs een professional. De oudere is vaak afhankelijk van de pleger. Slechts 1 op de 2 ouderen spreekt er met iemand over. Er is veel schaamte om te moeten toegeven dat ze onheus behandeld worden én er is vaak ook een sterke loyaliteit: “Het is en blijft mijn kind, mijn partner of … “
Vorig jaar werden er in Vlaanderen 1122 situaties van ouderenmis(be)handeling gemeld. In de meeste gevallen gaat het over het betuttelen, afsnauwen, bedreigen…
Maar evengoed kan het gaan om slaan, de oudere negeren, geen incontinentiemateriaal voorzien, GSM of de afstandsbediening afpakken, onvoldoende eten en drinken voorzien, eigen facturen betalen met de bankkaart van de oudere, ongewild betasten...
Zelden sprake van kwaad opzet
Ouderenmis(be)handeling wordt vaak gepleegd door mensen uit de zéér dichte omgeving zoals de partner of (schoon)kinderen en dat zijn soms net de personen die één of andere vorm van zorg opnemen. Uit de meldingen blijkt dat het meestal gaat om overbelaste zorgverleners die deze zorg niet meer aankunnen, maar ook om mensen met psychische en relatieproblemen, een scheiding, financiële zorgen of werkloosheid. In dergelijke situaties van ontspoorde zorg is er zelden sprake van slechte bedoelingen. Integendeel, de pleger heeft vaak zelf ook hulp nodig, maar durft er niet mee naar buiten te komen vanwege schaamte en angst voor mogelijke gevolgen.
Praten helpt het taboe te doorbreken
En toch! Alleen door erover te praten kan het taboe worden doorbroken. Zowel door de ouderen zelf, maar ook door hun omgeving én door professionals. Het gesprek aangaan met de betrokkenen over wat je gezien en gehoord hebt, waar je je zorgen over maakt, kan al veel betekenen en is een eerste stap in de aanpak van ouderenmis(be)handeling. Hoe je dit het best doet? Je kan de volgende gouden tips in het achterhoofd houden: spreek vanuit je bezorgdheid, veroordeel niet, denk niet in termen van dader-slachtoffer en respecteer het tempo van de betrokkenen.
Waar kan je terecht?
Hulplijn 1712
CAW Boom Mechelen Lier
Woonzorglijn
Family Justice Center (FJC)
